فهرست مطالب
مقدمه
ورود به بازار سرمایه و آشنایی با اصول و مفاهیم آن از جمله مهمترین گام هایی است که یک سرمایه گذار مبتدی باید بردارد. پس از اینکه تعریف بورس را درک کردید، حالا وقت آن است که به سراغ مفهوم کارگزاری بروید و نحوه عملکرد آن را بیاموزید. کارگزاری عبارت است از یک نهاد مالی که وظیفه تسهیل معاملات در بازار سرمایه را بر عهده دارد.
همانطور که در اقتصاد، برای انجام نقل و انتقالات مالی به بانک‌ها نیاز داریم، در بازار سرمایه نیز برای انجام معاملات سهام به کارگزاران و کارگزاری ها احتیاج داریم. برای بسیاری از افراد، به ویژه کسانی که تازه وارد این عرصه شده‌اند، نقش و عملکرد یک کارگزار سرمایه گذاری ممکن است مبهم باشد و سوالات زیادی درباره آنان وجود داشته باشد. همچنین، شاید برای افرادی که مدت ها است در بازار سرمایه فعالیت می کنند، اطلاعاتی درباره امکان تغییر کارگزاری خود و یا خدمات قابل ارائه توسط آن‌ها نداشته باشند.
شرکت کارگزاری چیست؟
شرکت کارگزاری (Brokerage Firm) به عنوان یک نهاد مالی با مجوز از سازمان بورس و اوراق بهادار و عضویت در کانون کارگزاران بورس و اوراق بهادار، به فعالیت در بازار سرمایه می پردازد. این شرکت ها علاوه بر انجام نقش واسطه میان خریداران و فروشندگان اوراق بهادار، سهام و دیگر ابزارهای مالی، خدمات جانبی متعددی را ارائه می دهند. هر فعل و عمل در این بازار، منجر به دریافت کارمزدی از طرف کارگزاری ها می شود.
کارگزاران به عنوان وکلای سرمایه گذاران عمل می کنند و واسطه میان فروشندگان و خریداران در بازار سرمایه هستند. آن ها با ارائه خدماتی همچون سرعت، سامانه معاملاتی پیشرفته، اعتبار معاملاتی مناسب و پشتیبانی کاربران، تمایز خود را از دیگر کارگزاری ها به نمایش می‌گذارند.
تفاوت کارگزاری ها بر اساس این فاکتور های اصلی مشخص می شود. از آنجا که هر کارگزاری ممکن است خدمات و ویژگی های خاص خود را ارائه دهد، انتخاب کارگزاری مناسب برای انجام معاملات در بازار سرمایه، امری مهم است.
تاریخچه شرکت های کارگزاری در ایران
تاریخچه شرکت های کارگزاری در ایران ناگزیراً با تأسیس و راه‌اندازی بازار بورس هم زمان است. در سال ۱۳۴۶، همان زمانی که بورس تهران تأسیس و به فعالیت خود آغاز کرد، شرکت های کارگزاری نیز فعالیت خود را آغاز نمودند. در ابتدا، بیشتر کارگزاران زیر مجموعه و وابسته به بانک ها بودند. اما در ادامه، با صدور مجوز های لازم، فعالیت کارگزاری های خصوصی نیز ممکن شد و تعداد آن‌ها به تدریج افزایش یافت.
فعالیت اولیه این شرکت ها در ابتدا محدود به دو روز در هفته بود، اما با گذشت زمان و توسعه بازار، این تعداد به ۵ روز در هفته افزایش یافت، به طوری که اکنون شرکت های کارگزاری در تمام روزهای کاری هفته فعالیت خود را انجام می‌دهد.
این تاریخچه نشان از رشد و توسعه پایدار بازار سرمایه در ایران دارد و نقش بسیار مهمی را در پیشرفت اقتصاد کشور ایفا کرده است.
خدمات قابل ارائه توسط کارگزاری ها
شرکت های کارگزاری با کسب مجوز از سازمان بورس، می توانند خدمات گسترده‌ای را در حوزه بازار اوراق بهادار و کالا ارائه دهند:
1. معاملات اوراق بهادار: ارائه خدمات معاملات خرید و فروش انواع اوراق بهادار اعم از سهام، اوراق مشارکت، اوراق تسهیلات مسکن و سایر اوراق قابل معامله.
2. معاملات آتی سهام: فعالیت در بازار آتی سهام به منظور معامله اوراق بهادار در آینده با قیمت و تاریخ تعیین شده.
3. مشاوره پذیرش شرکت‌ها در بورس: ارائه مشاوره به شرکت ها درباره فرآیند و شرایط پذیرش و عرضه سهام در بورس.
4. مشاوره عرضه شرکت‌ها در بورس: ارائه مشاوره به شرکت‌ها در زمینه عرضه و عرضه عمومی سهام در بورس.
5. معاملات بازار کالا: معامله انواع محصولات فلزی، نفت و پتروشیمی، کشاورزی، سیمان و سایر محصولات قابل معامله در بازار کالا.
6. معاملات بورس انرژی: معامله انواع محصولات انرژی شامل برق، نفت، گاز و سایر حامل‌های انرژی.
7. قراردادهای سلف موازی استاندارد: انجام معاملات بر اساس قراردادهای سلف موازی استاندارد در بازار مالی.
8. معاملات برخط: امکان معامله اوراق بهادار و کالا های مختلف به صورت آنلاین از طریق سامانه‌های معاملاتی اینترنتی.
9. سبدگردانی: ارائه خدمات سبدگردانی به سرمایه‌گذاران به منظور تنوع و مدیریت بهتر ریسک.
10. مشاوره سرمایه‌گذاری: ارائه مشاوره به سرمایه‌گذاران در زمینه سرمایه‌گذاری در بازار سرمایه و انواع ابزار مالی.
11. پردازش اطلاعات مالی: فراهم کردن خدمات پردازش اطلاعات مالی برای سرمایه گذاران و شرکت ها.
12. تعهد پذیره نویسی: ارائه خدمات تعهد پذیره نویسی در معاملات بازار سرمایه.
این خدمات تنها بخشی از خدماتی است که شرکت های کارگزاری می‌توانند با کسب مجوز از سازمان بورس به مشتریان خود ارائه دهند.
کانون کارگزاران چیست؟
کانون کارگزاران بورس اوراق بهادار، به عنوان یک موسسه غیردولتی و غیرتجاری، با هدف تنظیم روابط بین اشخاص فعال در بازار اوراق بهادار و ارائه خدمات به اعضا و فعالان این بازار، تشکیل شده است. این کانون شامل اعضایی همچون کارگزاران، معامله‌گران، بازارگردانان، مشاوران و ناشران، سرمایه‌گذاران و دیگر ارکان مشابه است.
وظایف اصلی کانون کارگزاران بورس اوراق بهادار شامل:
1. کمک به تدوین و تهیه قوانین و مقررات مربوط به بازار اوراق بهادار به منظور ارتقاء شفافیت و عدالت در بازار.
2. توسعه و ارتقاء کیفیت خدمات ارائه شده توسط اعضا و فعالان بازار.
3. حفظ و توسعه بازار اوراق بهادار به عنوان یک بازار عادلانه و شفاف.
4. برقراری ارتباط و همکاری با دیگر ارکان و فعالان در بازار اوراق بهادار.
5. نظارت و قانون‌گذاری بر شرکت‌های کارگزاری و دیگر اعضای بازار به منظور حفظ شفافیت و عدالت.
6. حل اختلافات و مشکلات بین اعضا و فعالان بازار به صورت صلح آمیز.
7. تنظیم مقررات و آیین‌نامه‌های مربوط به اعضا و فعالان کانون و بازار اوراق بهادار.
8. ارتقاء اعتبار اعضا و فعالان کانون در میان سرمایه گذاران و افزایش اعتماد به بازار.
9. تنظیم نرخ ها و سقف کارمزد‌های اعضا به منظور ایجاد رقابت در بازار.
باید در نظر داشت، در زمان هایی که بین کارگزاران و مشتریان اختلاف بوجود می آید، اولین مرجع رسیدگی به شکایات، کمیته سازش کانون کارگزاران بورس اوراق بهادار می باشد.
- بیشتر بخوانید: بهترین کارگزاری بورس
چطور کارگزاری متناسب با نیاز های خود انتخاب کنیم؟
یک کارگزاری خوب و مناسب برخی ویژگی ها را داراست که آن را از سایر کارگزاران تمیز می دهد. این ویژگی ها عبارتند از:
اولین قدم در انتخاب کارگزاری مناسب، شناخت نیازها و خواسته های خود به عنوان یک سرمایه گذاری می باشد. به طور مثال اگر در زمینه سرمایه گذاری و معاملات بی تجربه هستید بهتر است کارگزاری را انتخاب کنید که خدمات آموزشی و یا تحلیلی به مشتریان خود ارائه می دهد. یا اگر سرمایه گذاری حرفه ای و با تجربه هستید به طوری که گردش معاملات شما بالا می باشد، در این صورت بهتر است کارگزاری را انتخاب کنید که تخفیف کارمزد معاملاتی و یا اعتبار معاملاتی به شما ارائه می دهد.
اگر قصد دارید معاملات الگوریتمی انجام دهید، برای شما مناسب است که کارگزاری را انتخاب کنید که سامانه معاملاتی آن دارای سرعت بالا می باشد و خدمات معاملات الگوریتمی نیز ارائه می دهد. اگر قصد دارید در هنگام معاملات، سامانه معاملاتی که با آن کار می کنید دچار قطعی نشود و یا سفارشات خرید و فروش شما با سرعت بالا به هسته معاملات ارسال گردد، به شما پیشنهاد می کنیم از کارگزاری هایی استفاده کنید که دارای سامانه معاملاتی اختصاصی مربوط به خود می باشند. این نوع از کارگزاران بار ترافیکی کمتری بر روی سامانه خود به نسبت سامانه هایی که به صورت مشترک توسط چندین کارگزاری استفاده می شود دارند.
شاید برخی اوقات امکان دسترسی به سیستم و یا اینترنت جهت ارسال سفارشات معاملات را نداشته باشید در این صورت بهتر است از کارگزاری هایی استفاده کنید که دارای سامانه آفلاین می باشند. در این سامانه حتی اگر بازار بسته باشد امکان ثبت سفارش معامله خود را از پیش دارید و در زمان بازگشایی، سفارش شما توسط معامله گر به هسته معاملات ارسال می گردد.
سهولت برداشت وجه نکته دیگری است که در این روزها به عنوان مزیت رقابتی کارگزاران مطرح است. اگر به صورت عادی قصد برداشت وجه داشته باشید پس از ثبت درخواست خود باید انتظار دریافت وجه را برای روز کاری آینده داشته باشید. اما در طرح جدید برخی از کارگزاری ها امکان “برداشت وجه آنی” برای مشتریان فراهم شده که در این حالت به محض درخواست برداشت وجه نهایت تا 30 دقیقه بعد، وجه مورد نظر به حساب شما واریز می گردد. البته باید درنظر داشت سقف برداشت وجه آنی دارای محدودیت است.
عرضه های اولیه همواره از استقبال خوبی بین سرمایه گذاران برخوردار بودند. برخی از کارگزاری ها در صورت تمایل مشتری با حساب خودشان اما به نام مشتری در این عرضه ها شرکت می کنند و پس از دریافت وجه از مشتری، سهام
خریداری شده را آزاد می کنند. این مورد برای مشتریانی که در زمان عرضه اولیه به نقدینگی دسترسی ندارند اما مشتاق هستند که در عرضه شرکت کنند مزیت قابل توجهی می باشد.
سخن آخر
در این مقاله ضمن بررسی شرکت های کارگزاری و لزوم وجود و فعالیت آن ها در بازار بورس، خدمات قابل ارائه توسط این شرکت ها را معرفی کردیم. همچنین به این موضوع پرداختیم که هر فردی بنا بر تجربه، تخصص و نیازهای خود می تواند با مولفه های گفته شده اقدام به گزینش کارگزاری مدنظر خود نماید. امیدواریم از این مطلب نهایت استفاده را برده باشید.
- پیشنهاد ویژه: هم اکنون تنها با سه کلیک، کد بورسی خود را دریافت کنید!
