فهرست مطالب
مقدمه‌ای بر صندوق سرمایه‌گذاری
شاید برای شما هم سؤال باشد که سازوکار صندوق‌های سرمایه‌گذاری به چه صورت خواهد بود؟ چه نهادهایی بر عملکرد ارکان صندوق سرمایه‌گذاری نظارت دارند؟ وظایف ارکان صندوق سرمایه‌گذاری چیست؟ در صورت وقوع تضاد منافع نزد چه کسی و به چه صورت شکایت کنیم؟ در این مقاله قصد داریم تا به این سؤالات پاسخ دهیم.
ارکان صندوق سرمایه‌گذاری
به صورت کلی ارکان صندوق سرمایه‌گذاری به سه دسته: 1) مجمع 2) ارکان اجرایی 3) ارکان نظارتی تقسیم می‌شوند.
1) مجمع
بالاترین رکن صندوق سرمایه‌گذاری، مجمع دارندگان واحدهای ممتاز یا مؤسسین صندوق است. تشریفات دعوت، تشکیل و تصمیم‌گیری‌های مجمع در اساسنامه صندوق سرمایه‌گذاری قید شده است. مجمع صندوق در هر زمان به دعوت هر یک از اشخاص زیر قابل تشکیل است. دارندگان واحدهای ممتاز به ازای هر واحد دارای یک حق رأی در مجمع هستند. تصمیمات مجمع با موافقت نصف به علاوه یک از کل حق رأی حاضرین اتخاذ می‌شود مگر اینکه در اساسنامه نوع دیگری قید شده باشد.
1– مدیر صندوق سرمایه‌گذاری
2- متولی صندوق سرمایه‌گذاری
3- دارندگان بیش از یک پنجم از واحدهای ممتاز
4- ضامن نقدشوندگی
5- سازمان بورس
2) مدیر صندوق سرمایه‌گذاری
مدیر صندوق حتماً شخص حقوقی است که پس از تأیید سازمان بورس و بر اساس مقررات و مفاد اساسنامه، توسط مجمع صندوق سرمایه‌گذاری انتخاب میگردد.
مهم‌ترین وظایف مدیر صندوق عبارت‌اند از:
1- انتخاب حداقل 3 شخص حقیقی دارای تخصص و تجربه به عنوان مدیران سرمایه‌گذاری صندوق. (مدیران سرمایه گذاری وظیفه مدیریت داریی ها و تصمیم گیری مربوط به خرید و فروش اوراق بهادار را برعهده دارند)
2- ثبت و نگهداری حساب هر سرمایه گذار شامل مبالغ پرداختی و دریافتی تعداد واحدهای سرمایه گذاری صادره و ابطال شده و تعداد واحدهای سرمایه گذاری در تملک او.
3- انجام امور ثبتی صندوق
3) مدیر ثبت:
مدیر ثبت شخصیت حقوقی است که پس از تأیید سازمان بورس و بر اساس مقررات و مفاد اساسنامه، توسط مجمع صندوق سرمایه‌گذاری انتخاب میگردد.
مهم‌ترین وظایف مدیر ثبت به شرح زیر است:
1- دریافت تقاضای صدور و ابطال واحدهای صندوق
2- ثبت و نگهداری حساب سرمایه گذاران در فرآیند صدور و ابطال
4) ضامن نقدشوندگی و بازارگردان
ضامن نقدشوندگی شخصیت حقوقی است که با تأیید سازمان بورس می‌تواند در صندوق، تصدی سمت نماید. وظیفه اصلی ضامن نقدشوندگی آن است که در صورت عدم وجود وجه نقد کافی در صندوق برای پرداخت به متقاضیان ابطال، وجوه نقد را بدین منظور تأمین نماید. باید در نظر داشت رکن ضامن نقدشوندگی در بیشتر صندوق‌ها حذف شده به جای آن رکن جدیدی به نام بازارگردان ایجاد شده. بازارگردان وظیفه افزایش نقدشوندگی و کاهش شکاف قیمتی بین قیمت معامله و Nav را برعهده دارد.
5) متولی:
متولی صندوق سرمایه‌گذاری شخصیت حقوقی است که پس از تأیید سازمان بورس وظایف زیر را بر عهده دارد:
1- بررسی و تأیید تقاضای مدیر برای افتاح حساب بانکی صندوق
2- برررسی و تأیید دریافت ها و پرداخت های صندوق
3- دریافت و نگهداری اطلاعات هویتی و اطلاعات حساب بانکی هر سرمایه گذار به منظور کنترل
4- نظارت مستمر بر عملکرد مدیران صندوق
5- نظارت و حصول اطمینان از انتشار به موقع اطلاعات صندوق توسط مدیر
6) حسابرس
حسابرس صندوق نیز شخصیت حقوقی از بین حسابرسان معتمد سازمان بورس در مجمع صندوق انتخاب میگردد و وظایف زیر را برعهده دارد:
1- اطمینان از درستی ثبت و نگهداری حسابهای صندوق، گزارشهای عملکرد و صورتهای مالی
2- اظهار نظر در خصوص صورتهای مالی صندوق به صورت دوره ای
3- بررسی اصول و رویه های کنترل داخلی صندوق
چطور میتوانیم متوجه شویم که در هر صندوق چه کسانی جزو ارکان هستند؟
بدین منظور ضمن مراجعه به سایت صندوق در صفحه اصلی اطلاعات ارکان و مدیران سرمایه‌گذاری ارائه می‌شود. به طور مثال با مراجعه به صندوق درآمد ثابت رابین پی می‌بریم که مدیر صندوق، شرکت سبدگردان هوشمند رابین است.
تا به اینجا با ارکان صندوق آشنا شدیم و پی بردیم نظارت اصلی بر عملکرد مدیران صندوق توسط متولی صورت می‌گیرد. حال اگر متولی متوجه تخلفات مدیر صندوق و یا چشم پوشی از برخی تخلفات نمود نزد چه کسی و چطور باید این تخلف را اعلام کنیم؟
برای این کار لازم است تا ضمن مراجعه به سامانه شکایات بازار سرمایه ضمن طرح شکایت و اعلام تخلف و تخطی متولی و مدیران به سازمان بورس، منتظر اعلام نتیجه باشیم.
چه تخلفاتی امکان دارد توسط مدیر صندوق صورت گیرد؟
1- عدم رعایت حد نصاب ترکیب دارایی
2- دیرکرد در پرداخت وجه واحد های سرمایه گذاری ابطال شده
سخن آخر
در پایان، امیدواریم که این مقاله به شما کمک کند تا بهترین تصمیمات ممکن را در زمینه سرمایه‌گذاری در صندوق سرمایه‌گذاری بگیرید. آگاهی از ارکان مختلف صندوق، وظایف آنها، و نحوه نظارت بر عملکرد مدیران صندوق می‌تواند به شما کمک کند تا انتخاب‌های بهتری داشته باشید. همچنین، در صورت مواجهه با هرگونه تخلف یا نقض قوانین، امکان اعلام شکایت از طریق سامانه شکایات بازار سرمایه را در نظر داشته باشید.
