صندوق سرمایهگذاری اهرمی به عنوان یک ابزار سرمایهگذاری نوین به تازگی در بازار سرمایه ایران معرفی شده‌اند که از تکنیک اهرم مالی برای ایجاد بازدهی مضاعف در سرمایه‌گذاری‌ها استفاده می‌کنند. این صندوق‌ها همزمان از ساز و کار “صدور و ابطال” و “ETF” برای سرمایهگذاری و انتقال مالکیت واحدها بهره می‌برند. ساختار واحدهای این صندوق‌ها به تناسب با سطح ریسک آنها استوار است؛ به عبارت دیگر، واحدهای صدور و ابطالی به عنوان واحدهای بدون ریسک و واحدهای قابل معامله در بورس (ETF) به عنوان واحدهای پرریسک شناخته می‌شوند.
نقشه راه صندوق سرمایهگذاری اهرمی براساس نوع واحدها و سطح ریسک آنها طراحی می‌شود؛ به عبارت دیگر، واحدهای صدور و ابطال به عنوان واحدهای بدون ریسک و واحدهای قابل معامله در بورس به عنوان واحدهای پرریسک شناخته می‌شوند. پرتفوی این صندوق‌ها اساساً از سهام و حق تقدم سهام تشکیل شده است.
صندوق سرمایهگذاری اهرمی در بازار به عنوان یک گزینه پویا و انعطاف‌پذیر در مقایسه با صندوق‌های سرمایهگذاری سنتی شناخته شده‌اند. در این مقاله، به معرفی صندوق سرمایهگذاری اهرمی، ریسک‌ها و فرصت‌های آنها می‌پردازیم، تا سرمایه‌گذاران بتوانند با توجه به استراتژی‌های مالی و پیش‌بینی‌های بازار، این ابزار مالی را به عنوان یک گزینه مناسب در پرتفوی خود در نظر بگیرند.
- بیشتر بخوانید: صندوق سرمایه گذاری سهامی چیست؟
فهرست مطالب
کارکرد اهرم در بازارهای مالی
استفاده از اهرم در بازارهای مالی به سرمایه‌گذاران این امکان را می‌دهد که با سرمایه کمتر، به دنبال کسب بازدهی بیشتر باشند. اما باید توجه داشت که اهرم صرفاً منجر به افزایش سود نمی‌شود؛ بلکه در صورت مواجهه با زیان، ممکن است متحمل ضرر بیشتری شوید. اهرم، همواره همچون یک شمشیر دو لبه عمل می‌کند و باید همیشه به پیامدهای استفاده از آن آگاه باشید.
ساز و کار صندوق سرمایهگذاری اهرمی
واحدهای عادی
واحدهای سرمایهگذاری در این نوع صندوق سرمایهگذاری اهرمی به دو نوع عادی و ممتاز طبقه‌بندی می‌شوند. برای نوع عادی (کم ریسک) سقف سود در نظر گرفته می‌شود و به عبارتی این واحدها همانند صندوق‌های سرمایهگذاری درآمد ثابت هستند. مدیر صندوق برای واحدهای عادی سقف و کف بازدهی تعیین می‌کند بدان معنی که بازدهی از میزان مشخصی کمتر یا بیشتر نخواهد شد و در صورتی که بازدهی محقق شده از سقف تعیین شده فراتر رود مابه‌التفاوت آن به دارندگان واحدهای ممتاز منتقل می‌گردد.
در مقابل اگر بازار نزولی باشد و بازدهی پایین‌تر از کف سود تعیین شده باشد، همان کف بازدهی به دارندگان پرداخت می‌شود. نکته مهم در خصوص واحدهای عادی این است که خرید و فروش این واحدها از روش “صدور و ابطال” است و باید به سایت خود صندوق سرمایهگذاری اهرمی مراجعه کنید. همچنین صندوق سرمایهگذاری اهرمی در هیچ یک از واحدهای خود پرداخت سود دورهای ندارند.
واحدهای ممتاز
این نوع از واحدها برای سرمایه‌گذاران ریسک پذیر طراحی شده است و قابلیت خرید و فروش در بازار فرابورس را دارند (ETF). برای این نوع از واحدها هیچ سقف و کف بازدهی تعریف نشده است؛ اما در صورت کسب بازدهی بین سقف و کف تعیین شده برای واحدهای عادی، به دارندگان واحدهای ممتاز نیز همین مقدار سود تعلق میگیرد از طرف دیگر، در صورتی که بازدهی بیشتر از سقف تعیین شده باشد مابه‌التفاوت به واحدهای ممتاز منتقل می‌شود.
این مورد دقیقاً کارکرد اهرم در صندوق سرمایهگذاری اهرمی را نشان می‌دهد که در زمان‌های صعودی بودن بازار، بازدهی واحدهای ممتاز از شاخص بورس و از واحدهای عادی بیشتر خواهد بود. از سوی دیگر در زمان‌های نزول بازار نیز بازدهی واحدهای ممتاز کمتر از شاخص بورس خواهد بود. همچنین دارندگان این واحدها حق رأی در مجامع صندوق را ندارند.
مقایسه بازدهی شاخص بورس و صندوق سرمایهگذاری اهرمی
شکل فوق نشان‌دهنده بازدهی چند صندوق سرمایهگذاری اهرمی در مقایسه با شاخص کل بورس است. همانطور که مشخص است، صندوق سرمایهگذاری اهرمی جهش در دوره مورد بررسی بیشترین بازدهی و شاخص کل کمترین بازدهی را داشته. در نظر داشته باشید که در زمان‌های ریزش شاخص، صندوق سرمایهگذاری اهرمی، کاهش قیمتی بیشتری نسبت به شاخص کل داشته‌اند که این نکته بیانگر اهرم موجود در صندوق‌ها است.
- بیشتر بخوانید: ارکان صندوق سرمایهگذاری چیست؟
مزایای صندوق سرمایهگذاری اهرمی
1) کسب بازدهی بیشتر نسب به شاخص بورس
2) مناسب افراد ریسک پذیر
3) بهترین ابزار سرمایه گذاری در بازار صعودی
4) مناسب افراد ریسک پذیر و ریسک گریز
5) وجود سود حداقلی برای دارندگان واحدهای عادی
معایب صندوق سرمایهگذاری اهرمی
1) متحمل شدن زیان مضاعف در زمان های کاهش بازار
2) ریسک بالای واحدهای ممتاز
3) عدم امکان سرمایهگذاری بلند مدت
سخن آخر
در این مقاله، به بررسی و معرفی صندوق‌های سرمایهگذاری اهرمی پرداختیم و دریافتیم که این نوع از صندوق‌ها، به دلیل داشتن اهرم، پتانسیل سود بالقوه‌ای را در خود جای داده‌اند؛ بنابراین، در دوره‌های رشد بازار، انتظار داریم که این صندوق‌ها بازدهی بیشتری نسبت به بازار داشته باشند.
اما از طرف دیگر، در دوره‌های کاهش بازار، شاهد کاهش قیمتی بیشتر در این ابزار سرمایهگذاری خواهیم بود. عواملی که در مورد بازده مطرح کردیم، باعث می‌شوند که واحدهای ممتاز این نوع از صندوق‌ها برای سرمایهگذاری بلندمدت به دلیل نوسانات بالای قیمتی، مناسب نباشند. با این حال، برای دوره‌های کوتاه مدت، این صندوق‌ها میتوانند به عنوان یک گزینه سرمایهگذاری مورد بررسی قرار میگیرد.
