شركت ملي نفت ايران در راستاي خصوصي سازي شرکت‌هاي دولتي و سياست‌هاي كلان دولت جمهوری اسلامی ایران مبني بر كاهش حجم تصدي گري دولتي در حوزه غير انحصاري و واگذاري امور به بخش خصوصي، با هدف توسعه مشاركت اين بخش در فعاليت‌هاي اقتصادي و صنعتي، به منظور افزايش كارآيي، واحدهای روغن سازی پالایشگاه‌های تهران و آبادان را به سازمان تامين اجتماعي، صندوق بازنشستگی کشوری و آستان قدس رضوي واگذار نموده است كه اين واگذاري منجر به تاسيس شركت نفت ايرانول یا شرانل در 11 آذرماه سال 1381 گرديد و در بهمن سال 1391 سهام این شرکت در فرابورس پذیرفته و عرضه شد.
شرکت نفت ایرانول یا شرانل اکنون در سه بخش پالایشگاه روغن سازی تهران، پالایشگاه روغن سازی آبادان و مجتمع ظرف سازی و بسته بندی به فعالیت خود ادامه می‌دهد.
محصولات شرکت شرانل شامل، روغن موتور بنزینی و دیزلی، روغن گیربکس، روغن های صنعتی، روغن ماشین آلات دریایی، ضدیخ، گریس و سایر محصولات جانبی است.
سهامداران راهبردی شرکت شرانل عبارتند از شرکت سرمایه گذاری نفت و گاز و پتروشیمی تأمین (تاپیکو) و صندوق بازنشستگی کشوری (وصندوق)، سهام شناور آزاد شرکت نیز به میزان 10% در بازار در حال معامله است.
ظرفیت اسمی سالانه شرانل به میزان 625,000 متر مکعب از انواع روانکار، اکستراکت، اسلاک وکس، ضدیخ و… است.
مواد اولیه مورد استفاده شرانل
ماده اولیه اصلی پالایشگاه‌های روغن، لوبکات است. این ماده یکی از مشتقات نفتی است که به دو دسته سبک و سنگین تقسیم می‌شود. لوبکات سبک برای تولید روغن موتور و لوبکات سنگین برای تولید روغن موتور‌های سنگین مورد استفاده قرار می‌گیرد و به‌صورت هفتگی در بورس‌کالا عرضه می‌شود.
در کنار لوبکات محصولی دیگر به نام آیزوریسایکل توسط پالایشگاه‌ها تولید می‌شود. محصول فرعی واحدهای آیزوماکس در پالایشگاه‌های نفت که تحت عنوان آیزوریسایکل توسط شرکت‌های روغن ساز جذب می‌شود و به عنوان بخشی از خوراک مورد استفاده قرار می‌گیرد.
وکیوم باتوم (Vacuum Bottom) یکی از فراورده‌های حاصل از فرآیند تقطیر در واحدهای پالایش نفت است که در قسمت پایینی برج تقطیر تحت خلاء (Vacuum Distillation Unit) جمع‌آوری می‌شود. این ماده به عنوان یکی از سنگین‌ترین و غلیظ‌ترین بخش‌های نفت خام در تولید روانکار مورد استفاده قرار می‌گیرد.
جهت ساخت گریدهای مختلف روغن موتور و صنعتی مواد افزودنی (با توجه به گرید روغن تولیدی) به روغن پایه تولید شده در کارخانجات روغن سازی اضافه می‌شود. مواد افزودنی فوق به طور کامل وارداتی بوده و عوامل موثر بر آن نرخ ارز و همچنین تحریم های بین‌المللی است.
شرانل، مواد اولیه مورد نیاز خود را از پالایشگاه‌های نفت تهران، آبادان و پالایشگاه نفت بندرعباس از طریق بورس کالا تأمین می‌کند. مواد افزودنی نیز به صورت وارداتی از طریق فروشندگان خارجی تأمین می‌گردد.
ترکیب فروش محصولات شرانل
فروش شرکت در سال مالی 1401 حدوداً 13 هزار میلیارد تومان ثبت شده که از این میزان 24% مربوط به فروش صادراتی و 76% فروش داخلی است. روغن موتور بنزینی، دیزلی، روغن پایه و اکستراکت، مهم ترین محصولات در فروش داخلی شرکت هستند. اکستراکت، روغن پایه و اسلاک وکس بیشترین سهم را در سبد فروش صادراتی ایرانول به خود اختصاص داده‌اند.
فهرست مطالب
نرخ فروش محصولات
میزان تولید و فروش
نرخ ماده اولیه
95% * دلار نیما * 1.15 * قیمت نفت کوره 180 خلیج فارس = نرخ لوبکات
کاهش نرخ لوبکات در اوایل سال 1401 به دلیل بحران انرژی و افزایش کرک اسپرد نفت است.
مبلغ فروش و حاشیه سود شرکت ها
پیش بینی سود شرانل
مفروضات تحلیل:
دلار نیما: 390,000 ریال
نفت کوره: 57 دلار
لوبکات: 410 دلار – تن آیزوریسایکل: 530 دلار – تن
نتیجه کارشناسی
نفت ایرانول در سال 1381 با هدف مشارکت بخش خصوصی در فعالیت‌های اقتصادی و صنعتی کشور، توسط شرکت ملی نفت ایران به سازمان تأمین اجتماعی، صندوق بازنشستگی کشوری و آستان قدس رضوی واگذار شد که نتیجه آن تأسیس شرکت نفت ایرانول شد.
این شرکت به عنوان دومین واحد تولیدی محصول روغن پایه، سومین واحد تولیدی اکستراکت، و سومین تولیدکننده محصولات روغن صنعتی در کشور شناخته می شود.
شرانل مواد اولیه خود را از پالایشگاه نفت تهران و آبادان تهیه می کند. کاهش تولیدات شرکت در سال 1402 مربوط به انجام اورهال گسترده در واحد عملیاتی فورفورال اکستراکت بوده است. به طوری که نتیجه این اورهال برای سال‌های آتی منجر به افزایش راندمان تولید خواهد شد. سایر عوامل همچون کمبود عرضه وکیوم باتوم توسط شرکت پالایشگاه نفت تهران در برخی از ماه‌ها، عدم امکان واردات مواد افزودنی و اختلال در تولید برخی محصولات و عدم عرضه پروپان در برخی مقاطع زمانی و کاهش تولیدات محصولات واحد PDA منجر به افت تولیدات سال 1402 گردیده است.
با این حال نرخ محصولات با شیب ملایمی افزایش نموده است. اما این افزایش، به حدی نبوده که حاشیه سود سال 1401 حفظ گردد و همانند بیشتر شرکت‌های تولیدی، سرعت نرخ رشد بهای تمام شده بیشتر از نرخ رشد محصولات بوده که منجر به افت حاشیه سود در سال 1402 گردیده است.
ایرانول مالک 100% شرکت روانکاران احیاء سپاهان است. فعالیت اصلی این شرکت تولید و فروش انواع فرآورده‌های روغن‌های موتوری، صنعتی، گریس و پاک کننده‌های صنعتی است. احیاء سپاهان در آمدی معادل 713 میلیارد تومان در سال 1401 به ثبت رسانده است.
باتوجه به دلایل گفته شده و کاهش تولیدات سال 1402 و عدم دریافت افزایش نرخ به میزان کافی، انتظار کاهش حاشیه سود برای 1402 وجود دارد و پیش بینی می‌شود این شرکت به ازای هر سهم برای سال مالی 1402 سود خالص 10,732 ریال محقق نماید که با قیمت حاضر بازار نسبت P/E 6.7 واحدی را رقم می‌زند.
