شرکت ایران یاسا تایر و رابر یا پاسا (سهامی عام) در تاریخ 7 آبان ماه 1347 با نام ” شرکت سهامی کارخانجات تولیدی و صنعتی ایران یاسا” تحت شماره 11051 در اداره ثبت شرکتها و مالکیت صنعتی تهران و متعاقباً طی شماره ثبت 6590 در اداره ثبت شرکتها و موسسات غیر تجاری شهریار به ثبت رسیده و در سال‌های گذشته با تصویب مجامع عمومی فوق العاده صاحبان سهام نام آن به شرکت ایران یاسا تایر و رابر و نوع شرکت از سهامی خاص به سهامی عام تغییر یافته و در تاریخ 02/06/1382 نزد سازمان بورس و اوراق بهادار پذیرفته شد.
پاسا با ظرفیت اسمی 25,303 تن به عنوان اولین تولید کننده انواع تاير و تیوب موتورسیکلت، دوچرخه‌اي، اسكوتري، كشاورزي و انواع شيلنگ آب و گاز در این صنعت در حال فعالیت است. همچنین این شرکت در حدود ۶۸ درصد از بازار تایر موتور و دوچرخه و ۴۵ درصد از بازار تیوپ کشور را در اختیار دارد. مقاصد فروش صادراتی محصولات، کشورهایی چون پاکستان، افغانستان، عراق، یمن، نیجریه، ترکیه و ترکمنستان است.
درحال حاضر شرکت ایران یاسا جزء شرکت‌های فرعی شرکت سرمایه‌گذاری صندوق بازنشستگی کشوری است و شرکت نهایی گروه، صندوق بازنشستگی کشوری. محل فعالیت کارخانه واقع در جاده قدیم تهران-کرج کیلومتر 3 جاده شهریار واقع شده است.
مواد اولیه خریداری شده به نسبت سهم خود در بهای تمام شده به شرح ذیل است. (سهم هر قلم بر اساس ارزش ریالی خرید است) حدود 20% از مواد اولیه شرکت وارداتی است و 80% دیگر از داخل کشور تأمین میشود.
مواد مستقیم مصرفی شامل کائوچو مصنوعی و طبیعی، نخ تایر، دوده، مواد شیمیایی و …. 66% از بهای تمام شده سال 1401 را تشکیل داده است. سربار تولید و حقوق دستمزد مستقیم به ترتیب 20% و 14% از سهم بهای تمام شده شرکت را دارا هستند.
نرخ فروش محصولات بر اساس قرارداد منعقده بین شرکت و عاملین پخش مشخص میشود. براساس این قرارداد عاملین متعهد به خرید مقدار و نرخ مشخص شده در قرارداد از پاسا هستند.
رشد فروش شرکت عمدتاً ناشی از افزایش قیمت لاستیک بوده است و تولیدات شرکت از منظر تولید رشد چشمگیری نداشته است. هرچند شرکت با افزایش تعداد عاملین پخش درنظر دارد تا مقدار فروش خود را افزایش دهد.
کاهش تولیدات شرکت در سال 1401 ناشی از کاهش تولید شیلنگ، اورینگ و تسمه به دلیل موجودی کافی در محصولات تولید شده و عدم کشش بازار جهت تولید و عرضه بیشتر این محصولات بوده است. هرچند مقدار فروش شرکت طی سالیان اخیر افزایشی بوده است.
فهرست مطالب
مقایسه پاسا با رقبا
* سال مالی پکویر منتهی به 30/09 است.
رشد حاشیه سود شرکتها در سال 1399 به علت خروج صنعت لاستیک از شمولیت قیمت گذاری دستوری بوده است. اما در سال 1400 مجدداً این صنعت با قیمت گذاری دستوری مواجه شده و شاهد کاهش حاشیه سود شرکتها در سال‌های اخیر هستیم.
پکرمان بزرگترین تولید کننده لاستیک در کشور است. پس از آن پکویر در رتبه دوم، پیزد در رتبه سوم، پارتا، پتایر و پاسا به ترتیب در رتبه های چهارم تا ششم قرار می‌گیرند.
ترکیب بهای تمام شده شرکت‌های تولید کننده تایر سواری و سنگین تقریبا به یک شکل است اما پاسا به واسطه تولید محصولات متفاوت (لاستیک دوچرخه و موتور سیکلت) دارای سهم سربار بیشتری نسبت به سایر تولیدکنندگان این صنعت است.
حدود 40% مواد اولیه شرکت‌های پکرمان، پیزد و پکویر از خارج کشور تأمین میشود. حدود 90% از مواد اولیه پاسا از داخل کشور تأمین میشود.
پیش بینی سود پاسا
مفروضات تحلیل:
- 10% افزایش نرخ فصلی در گروه تایر در 6 ماهه دوم
- دلار نیما: 390,000 ریال
- نرخ کائوچو طبیعی مالزی: 1500 دلار / تن
- نرخ کائوچو مصنوعی: 1400 دلار / تن
- نرخ دوده: 1250 دلار / تن
تحلیل حساسیت پاسا:
نرخ فروش محصولات تایر به طور میانگین ماهانه 3.5% رشد داشته است. بنابراین برای هر فصل 10% افزایش نرخ فروش لحاظ شده است.
حدود 90% مواد اولیه موردنیاز شرکت از داخل کشور تأمین میشود. اما باید توجه داشت نرخ محصولات داخلی تابعی از نرخ دلار و نرخ‌های جهانی است. بنابراین نرخ دلار تأثیر بسزایی در بهای تمام شده شرکت دارد.
در حال حاضر فروش های شرکت به مشتریان عمده به صورت تعهدی با میانگین دوره وصول 60، 70 و 90 روزه است. فروش به سایر اشخاص حقیقی و حقوقی به صورت نقدی و با نرخ 10% بالاتر از نرخ فروش به مشتریان عمده صورت می‌گیرد.
باتوجه به حاشیه سود پایین محصولات صادراتی، تمرکز شرکت بر بازار داخلی با عقد قرارداد با موتور سیکلت سازان است.
شرکت همواره به اندازه یک فصل آتی موجودی کالا در انبار نگهداری می‌کند این موضوع باعث شده تا در برخی از فصول مقدار فروش از مقدار تولید بیشتر باشد.
باتوجه به مفروضات تعیین شده در مدل پیش بینی سود، برای سال 1402 انتظار داریم پاسا به ازای هر سهم 2,666 ریال سود خالص محقق نمیاد. با این فرض P/E 6 واحدی را رقم می‌زند.
تحلیل اقتصادی
صنعت تایر به عنوان یکی از حوزه‌های حیاتی در صنعت خودرو و حمل و نقل، در دنیا با چالش‌ها و فرصت‌های فراوان روبرو است. در ایران، با توجه به محدودیت‌های صادراتی (به دلیل کمبود عرضه تایر)، عدم تخصیص ارز کافی و قیمت گذاری دستوری فعالان این صنعت را با چالش های گوناگونی مواجه ساخته است. تولید و مصرف تایر به‌طور مداوم در حال افزایش است و نقل و انتقالات در سراسر کشور نیاز به تایرهای با کیفیت و متنوع دارد.
در بازار جهانی، صنعت تایر با رقابت فراوان روبرو است. شرکت‌های بزرگ از کشورهای مختلف در تولید این محصول حضور دارند و تحولات سریع در تکنولوژی تایرها، ایمنی، و کارایی آنها را به‌روز نگه می‌دارد. رقابت بین‌المللی و فشارهای بازار باعث ارتقاء مداوم کیفیت و عملکرد تایرها شده و شرکتها را وادار به نوآوری و توسعه مستمر می‌کند.
همچنین، مسائل محیط زیستی نیز در صنعت تایر به چشم می‌خورد. نگرش به تولید تایرهای سازگار با محیط زیست و کاهش اثرات منفی این صنعت بر محیط زیست از اهمیت بالایی برخوردار است. این نگرش به سمت استفاده از مواد بازیافت‌پذیر، کاهش مصرف انرژی در فرآیند تولید، و بهره‌گیری از تکنولوژی‌های محیط‌زیستی توجه زیادی دارد.
با در نظر گرفتن مازاد تقاضای تایر در ایران و همچنین وجود ظرفیت مناسب جهت پوشش بخش عمده ای از تقاضای کشور، صنعت تایر در ایران به عنوان یک فرصت مناسب برای رشد و توسعه مطرح میشود. خروج از محدودیت‌های قیمت‌گذاری دستوری نه تنها به تایرسازان این امکان را می‌دهد که به عنوان عوامل اصلی در بازار بهره‌وری نقش بپذیرند، بلکه با ارائه محصولاتی با کیفیت و قابل رقابت، قدرت رقابتی خود را تقویت و سهم بازار خود را بهبود بخشند.
سخن پایانی
پاسا با ظرفیت اسمی 25,303 تن به عنوان اولین تولید کننده انواع تاير و تیوب موتورسیکلت، دوچرخه اي، اسكوتري، كشاورزي و انواع شيلنگ آب و گاز در این صنعت در حال فعالیت است. همچنین این شرکت در حدود ۶۸ درصد از بازار تایر موتور و دوچرخه و ۴۵ درصد از بازار تیوپ کشور را در اختیار دارد. مقاصد فروش صادراتی محصولات، کشورهایی چون پاکستان، افغانستان، عراق، یمن، نیجریه، ترکیه و ترکمنستان است.
حدود 90% مواد اولیه موردنیاز شرکت از داخل کشور تأمین میشود. اما باید توجه داشت نرخ محصولات داخلی تابعی از نرخ دلار و نرخ های جهانی است. بنابراین نرخ دلار تأثیر بسزایی در بهای تمام شده شرکت دارد.
این شرکت درحال حاضر برنامه ای جهت طرح توسعه ندارد.
نحوه فروش پاسا باعث شده تا حاشیه سود بالاتری در مقایسه با رقبا داشته باشد این موضوع به این دلیل است که شرکت با عقد قرارداد با عاملین پخش و تعیین مقدار و نرخ فروش محصولات و اخذ وثایق از نمایندگی های فروش، خود را از هرگونه کاهش نرخ و تقاضای محصولات مصون می‌دارد.
پیش بینی میشود این شرکت برای سال مالی 1402 به ازای هر سهم 2,666 ریال سود خالص محقق کند. همچنین پاسا با سود پیشبینی شده 2,666 ریالی، P/E 6 واحدی را رقم می‌زند.
